REISVERSLAG - auteur: Guido De Vliegher

De voorbereiding

Dit is duidelijk mijn reis met het meeste aantal plannen, uitstellen en opnieuw plannen.  Telkens een andere oorzaak, en nu zelfs een vervanger van een andere geplande fietsreis.  Want hoe een dubbeltje rollen kan, gezien ik mijn volgende reis gepland had door Israël en Jordanië, maar nu Netanyahu weer met domme plannen naar buiten komt, wordt het zeer onrustig in Jerusalem en de Palestijnse gebieden Gaza en de Westelijke Jordaanoever.

Voor begin 2024 had ik een volledige voorbereiding uitgewerkt om Israël en Jordanië per fiets te doorkruisen (want Jeruzalem, Petra, de Negev woestijn, Wadi Rum en Tel Aviv, wou ik wel eens van dichtbij zien en ook mee beleven).  Maar ik had al vlug ingezien dat ik mijn vliegticket beter niet zou bestellen, achteraf gezien de juiste beslissing met de onmenselijke toestanden die Hamas en Netanyahu de bevolking daar ondertussen aandoen.

Daarenboven is een land als Egypte, historisch zo belangrijk, natuurlijk iets dat niet mag ontbreken tussen al mijn andere wereldreizen. Egypte, het was een van de vroegste beschavingen ter wereld en dat is nu nog steeds terug te zien in de vele bouwwerken, de archeologische sites en het rijke culturele leven. Maar met de binnenlandse onlusten in 2011, de Arabische omwentelingen, en dergelijke meer … had ik deze fietsreis dan uit veiligheidsoverwegingen uitgesteld tot een rustige periode … “later”. 

De Arabische omwentelingen (een reeks revoluties en opstanden in een 10-tal landen van de Arabische wereld), ook wel gekend als de “Arabische Lente”, echter wat de lokale bevolking van die lente verwacht had, is na al die jaren een loos begrip gebleven, weinig verandering achteraf, een echte democratie in deze landen lijkt me nog heel ver weg. Dat “later” leek me in 2020 aangebroken, dus plande ik deze reis 8 jaar nadat ik ze oorspronkelijk voorzien had. Maar … oei, nu nog eens uit te stellen, want met de corona-epidemie mag ik het land niet binnen. Ik heb de vroegere planning van Egypte nu toch opnieuw bovengehaald om te fietsen begin 2024, het is dus al de derde keer dat dit land op mijn reisplanning staat.

Mijn oorspronkelijk plan was om te fietsen van Caïro naar Aswan, hoofdzakelijk langs de Nijl, en als het effe kan, aan de andere kant van de toeristische hoofdweg.  De meeste monumenten en historische plaatsen wil ik dan wel zien natuurlijk, hiervoor zal ik wel dikwijls de rivier moeten oversteken.   Vanuit Aswan wil ik wel nog naar Abu Simbel, maar moet nog uitzoeken op welke manier, want deze route fiets ik liever niet.  En tenslotte nog een uitbreiding om dwars door de Sinai woestijn te fietsen.

In augustus 2023, zoals gewoonlijk 6 maanden vooraf, heb ik dan het vliegticket besteld met heenvlucht naar Aswan, binnenlandse vlucht h/t Abu Simbel, terugvlucht vanuit Caïro en verder boek ik niets vooraf. De oorspronkelijk uitgestippelde fietsroute heb ik grotendeels behouden, enkel het deel door de Sinaïwoestijn heb ik geschrapt (in eerste instantie omwille van de Gaza vluchtelingen die daar nu opgevangen worden, maar ook wel omwille van mijn leeftijd, want een paar keer 100 km fietsen door de woestijn om een oase te bereiken vind ik niet meer verantwoord als 66-jarige).

Dit past dan ook wel in mijn huidige manier van reizen, die ik “op pensioenmodus” noem.  Wat inhoud dat ik minder lange fietsroutes plan, soms een extra dagje in een dorp of stadje blijf om het dagelijks leven mee te beleven, en meerdere dagen in de grote steden doorbreng om heel wat te bezoeken, zoals de musea en de vele historische bezienswaardigheden (waarvan ik er op het einde van de reis wel meer dan genoeg zal gezien hebben veronderstel ik).

De totale fietsafstand zal dan niet zo hoog oplopen, wat dan zeker zal gecompenseerd worden door de talrijke te bezoeken plaatsen, vooral in Cairo, Gizeh, Luxor, Abu Simbel en Aswan, die veel tijd zullen in beslag nemen.  En trouwens tussen deze steden zijn ook nog wel mooie monumenten die dan minder toeristisch gekend zijn.  Dat wordt meerdere keren de Nijl oversteken … maar opletten, want de bruggen over de Nijl liggen heel ver uit elkaar.

Alhoewel … Egypte, wordt dit dan het moeilijkste land waar ik op fietsvakantie ga?  In alle geval, bij mijn voorbereiding lees ik weinig gemakkelijke verhalen.  Hiermee bedoel ik niet onveilig, maar wel extreem begeleid door toeristenpolitie en bewaakt door veiligheidsmensen.

Ik vraag me dus af hoeveel kilometer ik er zal kunnen fietsen zonder begeleiding van één of andere escorte.  Hoeveel keer zal ik niet verder mogen fietsen, maar verplicht mijn fiets in de pick-up of ander voertuig moeten leggen om op mijn bestemming te geraken?  Of kan ik met een beetje tegenstribbelen, gebaren dat ik hen niet begrijp of toevallig de andere kant uitkijken, hier toch één en ander omzeilen? 

Let wel, alles heeft hier goede bedoelingen: de toerist beschermen.  Want “ten eerste”, toerisme is de belangrijkste bron van inkomen in Egypte en “ten tweede” een toerist zien ze daar als een pak geld op twee benen. Toch kan ik niet weerstaan om zo'n belangrijk erfgoed van dichtbij te gaan zien.  Wat de farao's en koningen daar achtergelaten hebben is toch wel één van de meest imposante beschavingen die de mensheid gekend heeft, een geschiedenis met sterk ontwikkelde cultuur, met wereldberoemde monumenten.

In het voorjaar zijn februari en maart de beste maanden wat het klimaat betreft, nog niet de extreme hitte overdag en geen echt koude nachten meer.

De reis 

Het is me nu wel duidelijk geworden, de fietsreis door Egypte was iets dat echt wel in mijn lijstje ontbrak.  Een ander land met dergelijke geschiedenis is er gewoonweg niet. Als je ziet wat men daar tussen 2.000 en 4.000 jaar geleden reeds gebouwd heeft, dan blijven er toch wel veel vraagtekens over van hoe men dit toen kon met enkel menselijke krachten.

Natuurlijk kan je er fietsen, maar niet over de Aswandam, want te smal voor auto’s en fietsers samen, hier heb ik mijn fiets in een tuk-tuk geladen om aan de andere kant te komen. Dat er tempels, tombes en musea moeten bezocht worden is hier de logica zelf. En vooraf dacht ik soms, met in elke grote stad een tempel, dan zal ik er wel genoeg van hebben zowat halverwege de reis.

Niets is minder waar, de tempels zijn telkens zo anders dat je er steeds opnieuw verrast bent.  Mede door de volgorde van de monumenten die ik bezocht, door mijn fietsreis te plannen van Aswan naar Caïro, speelde dit ook in mijn kaarten om telkens weer verrast te zijn.

Vanuit Aswan bezocht ik, via een binnenlandse vlucht heen en terug, de tempels van Abu Simbel, in de 13de eeuw v.Chr. uit een rots in de berg gehakt in opdracht van Ramses II. 

Het is een hele uitstap, want ik bleef ook overnachten in de stad.  Maar deze site mag gewoon niet ontbreken bij een reis door Egypte.

Beide tempels, op zich al huzarenstukjes door de afmetingen (de beelden vóór de grote tempel 22 meter hoog en de pilaren binnen 10 meter), maar daar bovenop nog eens het hele complex 65 meter hoger geplaatst na de afdamming van de Nijl.  Gelukkig, want anders was die volledig onder water verdwenen.

In het kleine stadje Abu Simbel had ik al een eerste contact met de Nubische bevolking, die hier de oorspronkelijke bewoners zijn.  Geen toeristen hier en ik heb er bij een familie thuis hun lekkere hibiscus thee voor het eerst geproefd. 

Later in Aswan fietste ik dan naar het Nubische dorp aan de andere kant van de Nijl.

Een totaal andere bouwstijl dan in de Egyptische steden en dorpen, wel toeristisch, maar met ook heel veel vriendelijke en gastvrije mensen. Een volgende tempel, Philae Temple of tempel van Isis op een eilandje in de Nijl bij Aswan, is dan totaal anders en voor mij minstens even mooi als die eerste.

Dan bij de eerste echte fietsdag begon het typisch Egyptisch avontuur.  Vanuit Aswan kon ik zowat 25 kilometer rustig en veilig de stad uit fietsen.  Aan de rand van de stad werd ik echter tegengehouden aan de politiepost.  Trouwens overal bij de overgang van de ene stad naar een andere is er een controlepost.  En daar moest ik dan even wachten, de toeristenpolitie ging me verder begeleiden.

Nogal vervelend, als je weet dat er constant een politiewagen achter me rijdt (hier zelfs met 3 agenten in de wagen).  Telkens als ik stop voor een foto wachten ze een beetje, als ik iets ga drinken wachten ze wat langer en om iets te gaan eten wachten ze heel lang.

Dit laatste was het geval in Kom Ombo waar ik het einde van mijn fietsrit gepland had, maar blijkbaar was er slechts 1 hotel en dit was nu zelfs definitief gesloten.  Dus hier eerst een licht middagmaal eten om dan naar de volgende stad verder te fietsen. Toch was het verschieten als ik terug buiten kwam, want mijn fiets met de bagage was weg … ze hadden hem in de pick-up gelegd en zouden me wel voeren naar die volgende stad.  Ze kregen het waarschijnlijk op de heupen door al zo lang zo traag achter mij te moeten rijden.

Dan zowat hetzelfde scenario bij elke fietsdag tot ik in Luxor aankwam, begeleid tot aan mijn hotel op de Westbank.  Maar wonder bij wonder, daar kon ik wel 2 dagen vrij rond fietsen naar de Vallei der Koningen, de Vallei der Koninginnen, de tempel van Karnak en de oude stad Thebe. Luxor, alles samen toch wel de mooiste stad van mijn reis met de immens grote tempel van Karnak, de wondermooie graven en tombes, en het fietsen in de woestijn, het oude Thebe, en zelfs tot aan een tempel in de woestijn die nog in volle restauratie is, waar ik over de rotsblokken zo kon binnen wandelen. 

Ondertussen had een lokale gids tijdens een theepauze me aangeraden om ook de witte en zwarte woestijn in de Sahara te bezoeken, iets dat oorspronkelijk niet op mijn programma stond.  Hierdoor heb ik mijn planning flink aangepast en de route van Luxor naar Asyut per trein overbrugd, en mits een paar keer “baksies” zat mijn fiets ook al vlug op de trein.

Vanuit Asyut tot in Saqqara werd ik dan ook voor meer dan de helft van mijn fietsroute “achtervolgd” door de toeristenpolitie (met toch wel veel te veel agenten aan elke politiepost tussen twee steden, want éénmaal werd ik zelfs begeleid door 5 personen in de politiewagen). Dat ik bij het fietsen gevolgd werd door de toeristenpolitie was ik ondertussen al gewoon geworden, het stoorde me helemaal niet meer.  Wel vervelend was dat er in de stad El Minya zelfs een veiligheidsagent met me mee wandelde, ik had echter wel een flinke wandeling van 12 km uitgestippeld zodat bijna halverwege mijn begeleider moe werd, een koffiepauze inlaste en hij een jongere collega opbelde om per scooter te komen om hem te vervangen.

En in Beni Suef om te gaan eten slechts een paar straten weg van het hotel, werd ik ook al begeleid, die korte afstand van 750 meter wou ik te voet doen, maar zij volgden mij met de wagen en staken zelfs hun blauwe zwaailichten aan, ze waren daar zelfs blijven wachten tot ik na zowat een uurtje terug vanuit het restaurant naar mijn hotel wandelde. 

Maar ’s morgens kon ik nog eens 25 km fietsen zonder begeleiding, door die via een kleine list te ontwijken en hen te zeggen dat ik om 8u wou starten met fietsen, maar reeds om 7u vertrokken was.

Verder naar het noorden had ik een overnachting in Saqqara gepland en had hiervoor bij de voorbereiding een naam van een hotel genoteerd, want die waren daar heel dun bezaaid.  De politie kende dit hotel zelfs niet, maar ze gingen me er wel naar toe voeren langs de kleine binnenwegen, als ik hen de weg kon helpen vinden tot ergens aan de rand van de woestijn.

Het was daar zo mooi en gezellig, dit ik er zelfs driemaal overnachtte, gezien ik van hieruit niet enkel de piramide van Djoser en de tombes van Saqqara, maar ook heel eenvoudig de piramides van Gizeh kon bezoeken.  En zelfs het kleine dorpje was meer dan één wandeling waard om het zo eenvoudig leven mee te beleven. 

Van hieraf had ik enkel nog de laatste, korte fietsrit naar Caïro, met de eerste helft langs kleine aardewegjes, door boerendorpjes, zo verrassend anders dan het toeristisch Egypte.  O ja, hier bijna geen Engels meer, maar wel zeer gastvrije en hulpvaardige mensen, zij zagen zelden of nooit een toerist van zo dichtbij.

Tot in het centrum van Caïro fietsen, naar een hotel dicht bij het Egyptisch museum, was ook zonder begeleiding zeer makkelijk en veilig.

Een stad als Caïro vraagt natuurlijk wel meerdere dagen om te bezoeken, met onder andere 5 uur in het Egyptisch museum en ik had bijlange nog niet alles gezien.

Maar ook het oude Christelijke deel in Babylon, de oude Islamitische wijk, het Abdeen Palace, en nog veel meer, zoals gewoon door de oude straatjes wandelen en het dagelijks leven gade slaan, en ja … zelfs een paar keer siësta met een lekkere Egyptische wijn.

Van hieruit heb ik dan in mijn hotel ook enkele excursies geboekt die ik vooraf niet gepland had.  Een bezoek aan de stad Alexandrië, met een stevig fort, met Griekse tombes en monumenten, met de wereldberoemde bibliotheek.

Een bezoek aan El Fayoum met, bijna niet te geloven, een paar grote watervallen midden in de woestijn.  Daar zijn blijkbaar bronnen die een massa water in een meertje stuwen.

Maar even verder is er een tweede meertje dat heel wat lager gelegen is en via een rivier en de watervallen gevuld wordt.

Dan is er natuurlijk ook het meerdaagse bezoek aan de Sahara met de witte en zwarte woestijn.  Echt wel de moeite waard, en toch ook wel totaal aders dan het historische deel langs de Nijl.

De zwarte woestijn, op zowat 450 km van Caïro, met overal kleine heuvels, bedekt met zwarte lava, die eeuwenoude uitgedoofde vulkanen zijn.

De witte woestijn, ongeveer 100 km verder, met overal kalksteen en de vele rotsformaties die soms grillige vormen aannemen.

Met een beetje verbeelding heb ik grote paddenstoelen gezien, een kameel, een sfinx, een grote vogel, een biddende vrouw, … en nog zoveel meer.

Natuurlijk is overnachten in de woestijn ook zo mooi, nergens zie je zoveel sterren aan een pikzwarte hemel, wel tienmaal meer dan bij ons.

Doordat ik vooral meer toerist ben dan fietser op reis, is naast al die bezoeken ook wel iets eten en drinken een belangrijk punt, en ik hou me het liefste aan de lokale gewoonten.

Wat de Egyptische keuken betreft kan ik vrij kort zijn, heel speciaal en gevarieerd is die niet, maar wel puur en lekker.

Het beste dat me bijgebleven is, is hun vis, ja nog echte vis, hiermee bedoel ik vers gevangen vis bereid met de kop eraan en met de graten er nog in.  Die wordt dan ook nog eens ongekunsteld klaargemaakt.  Dikwijls in een korstje gefrituurd, lekker, maar beter nog gepaneerd en op de grill gebakken.  Eénmaal at ik die klaargemaakt in de oven, gebakken op een mix van groentjes, de beste keuze.

Ik heb daar wel dikwijls een avondmaal in een visrestaurant besteld, of aan een kraampje bij een jonge ondernemer, waar men enkel bereide vis kon kopen, iedereen kwam daar hun avondmaal afhalen, maar ik kon mijn bestelling daar wel ter plaatse opeten, want er waren 2 tafeltjes en 4 stoelen beschikbaar.  Nog samen op de foto als ik vertrok, want waarschijnlijk was ik de eerste toerist in zijn zaak. Vlees eten ze daar ook wel, kip met grote stip op de eerste plaats, altijd wel lekker, soms ook eend, konijn of rundsvlees.  Maar ik hield het meest van hun lamsgerechten, zoals gegrilde lamskoteletjes, lamsbout uit de oven, maar ook wel van hun köfte gemaakt met lekker gekruid lamsgehakt.

Elke dag ging ik ook eens een café binnen, bijna elke straat heeft er wel één.  Daar kan je altijd en overal kiezen uit koffie, thee, frisdrank, nergens alcoholische dranken … maar vooral de waterpijp was er zeer populair. Het is iedereen wel bekend dat moslims en alcohol niet zo goed samen gaan, maar toch zag ik er heel wat onder hen Egyptisch bier drinken, hun Stella of beter nog hun Sakara.  Ik dronk er Stella van 5% en 8%, maar zag er zelfs Sakara met 10% en 15% alcoholgehalte.

O ja, er zijn ook heel wat christenen in Egypte, maar ik zag die anderen ook wel eens één of meerdere glaasjes drinken, hoofdzakelijk nog wel in privé gezelschap of afgeschermd van het openbare zicht.  Het is me al op meerdere plaatsen duidelijk geworden dat er door een deel van de modernere moslims wel af en toe zoiets gedronken wordt en ze zichzelf toch nog moslim noemen. Ik proefde er zelfs hun lokale wijnen, een flesje wit, een flesje rosé, een flesje rood, waarbij de witte echt wel van hoge kwaliteit was.  Daar leerde ik ook dat een moslim tijdens de ramadan zelfs geen fles mag aanraken waar alcoholische drank in zit, maar ook hier zag ik die regel wel eens overtreden.

En ja, de ramadan was ondertussen ook begonnen, maar dat heb ik gezien als een dagelijks feest na zonsondergang.  Overdag zijn bars en restaurants gesloten, maar de straten staan ’s avonds vol met tafeltjes en stoelen, waar volop gegeten (veel vlees) en gedronken (niets alcoholisch) wordt.  Ik heb zelfs op een avond (op die dag officieel vanaf 18u06) een iftar meegemaakt en dan komt er echt wel veel lekker eten en lekkere drankjes op tafel.

Een groot voordeel voor mij was dan ook nog dat er ’s morgens, toen ik naar de luchthaven van Caïro fietste, er 20 km lang bijna geen wagens op de grote toegangsweg te zien waren, de moslims slapen dan duidelijk wat langer.

Het was dan wel één van mijn speciaalste fietsreizen, maar ik voelde het toch als een soort verplichting om dit land te zien als wereldreiziger. Trouwens hier fietsen was ook eenvoudig, je kan over het grootste deel van het traject enkel kiezen tussen links of rechts de Nijl volgen, want bij even afwijken bots je al vlug op rotsen en kurkdroge heuvels of kom je in een woestijnvlakte waar geen leven mogelijk is.

Aanraders reisgidsen & kaarten voor Egypte